Kilkanaście lat temu (2000 r.) w Stanach Zjednoczonych Martin Seligman psycholog i jego współpracownicy zapoczątkowali rozwój nowej dziedziny psychologii, nazwanej psychologią pozytywną, która jest dopełnieniem tradycyjnej psychologii klinicznej.
Psychologia kliniczna skupia się na deficytach i chorobach psychicznych, natomiast psychologia pozytywna bada ludzkie siły i szczęście, zwraca uwagę na mocne strony człowieka. Skupia się na tym jak wywoływać pozytywne emocje, a także jak kształtować zalety człowieka , po to by wzmagać u niego odczucie szczęścia i dobrostan, oraz poczucie spełnienia w życiu.
Seligman emocje pozytywne podzielił na 3 kategorie: związane z przyszłością, teraźniejszością i przeszłością.
Przykładem emocji pozytwnych związanych z przyszłością są optymizm, nadzieja, pewność siebie, ale również wiara, zaufanie. Emocje pozytywne związane z przeszłością to głównie satysfakcja, zadowolenie, spełnienie, duma, pogoda ducha. Wśród emocji związanych z teraźniejszością wymienia się wrażenia płynące z pięknych zapachów kwiatów, zapachu perfum, wrażenia płynące seksu. Wyższe przyjemności obejmują uczucia takie jak: błogość, ekstaza, uniesienie oraz dłużej trwające gratyfikacje, które tym różnią się od przyjemności, że mogą skutkować stanem optymalnego doświadczenia (flow). Osiągnięcie takiego stanu jest możliwe poprzez angażowanie się w niesienie pomocy, nauczanie, bądź realizowanie swoich pasji np. żeglowanie.
Pozytywna afektywność związana jest z taką cechą osobowości jak ekstrawersja, która jest częściowo cechą dziedziczną. Badania dowodzą, że pozytywną afektywność można wzmacniać poprzez czynniki środowiskowe.
Człowiek może doświadczać zarówno pozytywnych, jak i negatywnych emocji, ale to doświadczanie pozytywnego afektu wpływa korzystnie na dobrostan człowieka i jego funkcjonowanie w szeroko pojętym środowisku.
Badacze psychologii pozytywnej Martin Seligman i Sonja Lyubomirsky dowodzą, że regularne wyrażanie wdzięczności losowi bądź osobie, która w znaczący sposób wpłynęła na ich życie wpływa pozytywnie na osoby wyrażające wdzięczność. Przeżywają oni więcej pozytywnych stanów emocjonalnych, mają bliższe relacje z ludźmi i są bardziej optymistycznie nastawieni do życia.
Człowiek możne wpływać na poziom odczuwanej satysfakcji życiowej poprzez zwiększenie poziomu doświadczania emocji pozytywnych w swoim życiu, a to z kolei można uzyskać poprzez:
- Regularną aktywność fizyczną dostosowaną do indywidualnych możliwości np. (wykonywanie ćwiczeń fizycznych, pływanie, jazda na rowerze, itp.),
- Regularny i właściwy cykl snu, czyli wysypianie się,
- Utrzymywanie dobrych relacji z innymi osobami, utrzymywanie silnych przyjaźni,
- Częste spotkania z przyjaciółmi,
- Oddawanie się ulubionym czynnościom/pielęgnowanie swojego hobby,
- Przypominanie sobie satysfakcjonujących chwil i sukcesów z przeszłości,
- Rozwijanie umiejętności reagowania humorem w różnych sytuacjach życiowych,
- A także dążenie do celów (bardziej niż ich osiąganie) uznanych przez siebie za wartościowe i ważne.
W badaniach wykazano, że pozytywna afektywność jest związana z satysfakcją z pracy i małżeństwa. Pozytywna afektywność powoduje większą radość z pracy i związków, a zadowolenie z pracy i miłość z kolei zwiększają poziom odczuwanych emocji pozytywnych.
Przykładem metody proponowanej przez psychologów pozytywnych dla osób chcących mieć większą satysfakcję życiową jest technika „8 kroków ku bardziej satysfakcjonującemu życiu” opracowana przez Sonję Lyubomirsky z Uniwersytetu Kalifornijskiego
- Wyrażaj swoją wdzięczność. Jednym ze sposobów realizacji może być prowadzenie „dziennika wdzięczności”, w którym na przykład raz w tygodniu zapisuje się kilka wydarzeń, które miały ostatnio miejsce, a za które jest się szczególnie wdzięcznym losowi.
- Praktykuj akty dobroci przy każdej nadarzającej się okazji. Na przykład wpuść przed siebie do kolejki w sklepie osobę zmęczoną lub spieszącą się matkę z dzieckiem, pomóż dziecku przyjaciółki w odrobieniu zadania domowego. Te drobne uczynki spowodują całą lawinę pozytywnych efektów.
- Pielęgnuj życiowe przyjemności. Naucz się rozkoszować chwilą i zachowywać w pamięci „stop-klatki” tych wyjątkowych momentów, tak, aby móc w dowolnej chwili je sobie przypomnieć.
- Podziękuj mentorowi. Wyraź swą wdzięczność osobie, która pomogła ci, kiedy byłeś na życiowym zakręcie i która w pozytywny sposób wpłynęła na twoje życie. Zrób to w osobistej rozmowie lub napisz list.
- Naucz się przebaczać. Porzuć gniew i żal do osoby, która cię zraniła, pisząc do niej list. Przebaczenie pozwoli Ci „ruszyć z miejsca”
- Inwestuj czas i energię w przyjaźnie i życie rodzinne. To, gdzie mieszkasz, ile zarabiasz, twój status zawodowy, czy nawet stan zdrowia, mają mały wpływ na poziom satysfakcji z życia. To, co kształtuje go w najwyższym stopniu, to silne, pozytywne relacje z innymi.
- Zatroszcz się o swoje ciało – wysypiaj się, ćwicz, gimnastykuj i uśmiechaj. To wszystko może poprawić ci nastrój, a praktykowanie tego regularnie uczyni twoje życie bardziej satysfakcjonującym.
- Rozwijaj strategie radzenia sobie ze stresem, w życiu nie można uniknąć trudności. Twierdzi się, że wiara religijna pomaga w zmaganiu się z trudnymi sytuacjami. Również świeckie przekonanie „co mnie nie zabije to mnie wzmocni”. Jeśli w to wierzysz, że ci pomoże, pomaga naprawdę.
Psychologia pozytywna proponuje rozwiązania dla osób, które chcą efektywnie funkcjonować, rozwijać się i czerpać więcej radości z życia, pomimo doświadczania w swoim życiu nieraz trudnych sytuacji.
Wydaje się, że propozycje psychologii pozytywnej są dostępne dla każdego ,są prosto sformułowane. Wymagane jest tylko otwarcie się na te możliwości i konsekwencja w działaniu, by móc skutecznie podnieść odczuwany poziom satysfakcji z życia.
Literatura
Carr, A.(2009). Psychologia pozytywna. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
http://uciekamydoprzodu.blog.pl/tag/psychologia-pozytywna/